غسل فعلیغسل فعلی، نوعی غسل مستحب می‌باشد. ۱ - کاربرد فقهیاز احکام آن در باب طهارت سخن گفته‌اند. ۲ - تعریفغسل فعلی، غسلی است که برای انجام دادن کاری یا کار انجام شده‌ای به جا آورده می‌شود. ۳ - اقسام غسل فعلیاقسام:غسل‌های فعلی دو گونه‌اند: ۳.۱ - قسم اولغسلهایی که برای انجام دادن کاری استحباب دارند. این نوع غسل‌ها عبارت‌اند از غسل‌های احرام ، بنابر قول مشهور ؛ طواف ؛ وقوف به عرفات ؛ وقوف به مشعر ؛ برای قربانی و نیز سر تراشیدن در حج ؛ رمی جمره به قول برخی؛ زیارت معصومان علیهم السّلام از نزدیک و دور؛ دیدن یکی از امامان علیهم السّلام در خواب ؛ نماز حاجت ، بلکه به قولی، مطلق درخواست حاجت؛ نماز استخاره بلکه به قولی، مطلق استخاره ، هرچند بدون نماز آن؛ عمل امّ داوود؛ برداشتن تربت قبر امام حسین علیه السّلام؛ قصد سفر ، بویژه سفر زیارتی امام حسین علیه السّلام؛ نماز باران ؛ توبه ؛ شکایت بردن نزد خدا از ستم ستمگر؛ برای ایمنی در صورت بیم از ظالم؛ دفع بلا؛ مباهله با اهل باطل؛ تحصیل نشاط برای عبادت یا خصوص نماز شب ؛ نماز شکر و غسل دادن و کفن کردن میّت . [۲]
مصباح الهدی، ج۷، ص۱۰۱_ ۱۱۶.
۳.۲ - قسم دومغسلهایی که استحباب‌شان برای کار انجام شده است، مانند غسل برای مشاهده به دار آویخته، به دو شرط:نخست، رفتن نزد او به قصد دیدن وی باشد، نه آنکه اتفاقی نگاهش به او افتاده یا مجبور به نگاه کردن شده باشد. دوم آنکه سه روز از به دار آویختن وی سپری شده باشد، در صورتی که به دار آویختنش به حق باشد، نه به ناحق و از روی ستم . در صورت دوم، غسل مطلقا مستحب است؛ نوزاد به قول مشهور ؛ کسی که در پی ماه یا خورشید گرفتگی کامل، به عمد نماز آیات را ترک کرده است. چنین فردی به قول مشهور مستحب است غسل کند و قضای نماز آیات را به جا آورد. برخی این غسل را واجب دانسته‌اند؛ زنی که خود را برای غیر شوهرش خوش بو کرده است؛ کسی که مایع مست کننده نوشیده و خوابیده است و کسی که پس از غسل دادن میّت او را مسّ کرده است. [۴]
مصباح الهدی، ج۷، ص۱۱۶_۱۲۷.
۳.۳ - فرق قسم اول با دومغسلهای فعلی از نوع دوم با پیدایی حدث پس از غسل باطل نمی‌شود؛ بدین معنا که اعاده آن استحباب ندارد؛ لیکن غسل‌های فعلی نوع اول، در بطلان آن‌ها با عروض حدث باطل کننده وضو ، اختلاف است. برخی میان خوابیدن و غیر آن از حدث‌های باطل کننده وضو تفصیل داده و تنها خوابیدن را موجب بطلان دانسته‌اند؛ لیکن قول مشهور بطلان غسل مطلقا است. [۶]
مصباح الهدی، ج۷، ص۱۲۹_۱۳۱.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۵۶۵، برگرفته از مقاله«غسل فعلی». |